گردشگران خارجی که سفرهایشان به ایران از نیمه‌ی دوم سال 98 رو به کاهش گذاشته بود، بار دیگر قرار است به ایران برگردند. با گسترش واکسیناسیون علیه کرونا، دولت وعده داده از آبان‌ماه صدور ویزای گردشگری برای خارجی‌ها را از سر می‌گیرد.
به گزارش دل عالم به نقل از فردای کرمان، اما آیا استان کرمان چه‌قدر برای شرایط جدید مهیاست؟ دکتر مسعود دهقانی، از فعالان باسابقه‌ی گردشگری استان، عضو کمیسیون گردشگری اتاق کرمان و مدیرعامل آژانس هواپیمایی جنوب‌شرق در این‌باره توضیحاتی می‌دهد. او با ارزیابی‌ای که از اوضاع کرمان دارد، تصریح می‌کند: «آینده‌ی گردشگری استان را چندان روشن نمی‌بینم».
*آقای دهقانی، دولت اعلام کرده که از آبان‌ماه ویزا برای گردشگران خارجی صادر خواهد شد و در واقع، گردشگری قرار است از یک خواب دو ساله بیدار شود. به نظر شما، در استان کرمان برنامه‌ریزی لازم برای اینکه از این فرصت جدید استفاده شود صورت گرفته و آمادگی ورود به این وضعیت تازه را دارد؟
اینکه گفته شده از آبان‌ماه ویزا صادر می‌شود اگر واقعا عملیاتی شود از حدود یک سال بعد، ورود تورها به کشور آغاز می‌شود و این‌طور نیست بلافاصله سیل گردشگران خارجی به سمت ایران روانه شود بلکه تورهای خارجی برای اجرا، از حدود شش، هفت ماه تا یک سال قبل برنامه‌ریزی می‌کنند. خوشبختانه واکسیناسیون در کشور وضعیت خوبی پیدا کرده و آمادگی پذیرش گردشگر وجود دارد منتها همه در شک و تردید هستیم و این‌طور نیست که منتظر باشیم حتما از آبان ویزا صادر و به‌راحتی گردشگران وارد شوند. تاکنون چند مرحله این وعده داده شده اما عملیاتی نشده است.
*خوش‌بین نیستید که ویزا از آبان صادر شود یا اینکه شک دارید با شروع صدور ویزا، گردشگران بیایند؟
هر دو این حالت صدق می‌کند. هم شرایط ما مناسب نیست و هم گردشگران فورا نمی‌آیند. نفس دفاتر خدمات مسافرتی و بخش گردشگری بعد از دو سال رکود شدید به شماره افتاده است و هیچ کمکی از سوی دولت به این بخش نشده است. تسهیلاتی داده شد و اکنون موقع بازپرداخت رسیده و دفاتر و هتل‌ها و دیگر فعالان گردشگری نمی‌دانند چهطور باید بازپرداخت را انجام دهند؛ ضمن اینکه مشکلات دارایی و مالیات و بیمه و ... نیز وجود دارد. در همین شرایط، تصمیماتی گرفته شده که بر مشکلات افزوده است از جمله اینکه برای جلوگیری از شیوع کرونا، پروازها با 60 درصد ظرفیت باید انجام شود. مقرراتی که در هیچ جای دنیا برقرار نیست و در پروازهای خارجی که مسیر طولانی‌تر است چنین مقرراتی اجرا نمی‌شود. در حالی که 60 درصد ناوگان ما زمین‌گیر شده است و از مابقی ناوگانی که خدمات می‌دهند، 60 درصد بیش‌تر نمی‌توانند مسافر سوار کنند. در همین کرمان ببینید مسافران با چه وضعیتی مواجه شده‌اند؛ مثلا اینکه پرواز کرمان به کیش پیدا نمی‌شود و مردم با قیمت‌های بسیار بالایی باید بلیت تهیه کنند. این، نتیجه‌ی مقررات بی‌حسابی است که وضع کرده‌اند و فشار آن هم روی دوش مردم است. الان کسی که می‌خواهد از کرمان به کیش برود باید پنج میلیون تومان هزینه کند و این، برای یک خانواده پنج نفره 25 میلیون تومان می‌شود که خیلی از مردم توان پرداخت آن را ندارند. از پساکرونا می‌گوییم ولی با این هزینه‌های سنگین و شرایط سخت اقتصادی، واقعا پساکرونایی وجود ندارد! وضع تورهای خارجی نیز با این عوارض سنگین و قیمت دلار و ... همین است و الان، یک خانواده 4 نفره برای سفر به اروپا باید 100 میلیون تومان هزینه کند. مگر چند درصد از مردم توانایی تامین چنین هزینه‌هایی را دارند؟ کسی به این مسائل توجهی ندارد و در نتیجه، گردشگری مدام در حال افول است.
*برای تورهای خارجی‌ای که پس از آبان قرار است وارد کشور بشود هم، این مقرراتِ 60 درصد ظرفیت حاکم است؟
در مسیرهای داخلی این شرایط حاکم است ولی در پرواز تهران مثلا به لندن این طور نیست در حالی که پروازهای کرمان به تهران یا کیش باید 60 درصد مسافر سوار کنند. سوال این است که براساس چه منطقی چنین تصمیمی گرفته‌اند و چه کسی پاسخگوی هزینه‌هایی است که به مردم تحمیل می‌شود؟ این مقررات طبق استانداردهای بین‌المللی نیست.
*اشاره کردید استفاده از ظرفیت 60 درصدی ناوگان هوایی در شرایط کرونایی، مشکلاتی ایجاد کرده است. درباره ناوگان ریلی و قطارها که با ظرفیت پایین‌تری مسافر حمل می‌کنند وضعیت را چهطور می‌بینید؟
چون قطار ظرفیت بیش‌تری دارد، این محدودیت‌ها، نمود کم‌تری پیدا کرده است ولی از آن‌جایی که بخش زیادی از ناوگان هوایی ما به‌دلیل تحریم زمین‌گیر شده در این بخش، بیش‌تر نمود پیدا کرده وگرنه در راه‌آهن هم این مشکلات وجود دارد.
*ورود گردشگران خارجی به کشور دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد. با این وضعیتی که واکسیناسیون در کشور ما و در دنیا پیدا کرده، احتمال اینکه در چند ماه آینده گردشگران راهی سفر بشوند بالاست. به طور مشخص، استان کرمان چه باید بکند تا بتواند در شرایط جدیدِ پیش‌رو، سهم بیش‌تری از سبد گردشگری بردارد؟ چه اولویت‌هایی باید مدنظر باشد؟
متاسفانه استان کرمان از گذشته تاکنون همواره در جذب گردشگر مشکلات اساسی داشته است. جاذبه‌های گردشگری ما با وجود تاکیدات مکرر، همچنان ناشناخته مانده یا آن‌طور که نیاز بوده، معرفی نشده است. قبل از کرونا در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی حضور خیلی ضعیفی داشتیم و شیوع کرونا این عقب‌ماندگی را تشدید کرد. الان هم می‌طلبد فعالیتی چند جانبه برای شناساندن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی صورت گیرد و اقدامات را دوچندان کنیم ولی با وضعیتی که اکنون وجود دارد، آینده‌ی گردشگری استان را چندان روشن نمی‌بینم. امیدوارم مسئولین بیش‌تر همت کرده و برای رونق گردشگری برنامه‌ریزی و اقدام کنند و گردشگری را در اولویت قرار دهند تا همزمان با اینکه تمام ایران در حال انجام اقداماتی است، استان کرمان عقب نماند و بتواند سهم خود را از گردشگری کشور داشته باشد.
*ممکن است درباره اینکه می‌گویید آینده‌ی گردشگری استان را روشن نمی‌بینید، بیش‌تر توضیح دهید؟ آیا تصمیمات خاصی گرفته شده که برای رونق مناسب نیست یا به‌طور کلی، انفعال و اهمال‌کاری از سوی دست‌اندرکاران مشاهده می‌شود؟
نمی‌خواهم کسی را مقصر بدانم و دنبال این مسائل نیستم ولی گردشگری در اولویت مسئولان استان کرمان نیست. بخش خصوصی که چراغ گردشگری را روشن نگه داشته هم، فقط از سر عشق و علاقه به این حوزه و به استان است که همچنان فعالیت می‌کند وگرنه در این عرصه در استان، نه قبل از کرونا و نه در این شرایط کرونایی، توجیه اقتصادی وجود نداشته است. نمی‌خواهم بگویم در بروز این شرایط، ارگان خاصی مسئول است. میراث‌فرهنگی مسئولیت‌هایی دارد ولی به‌تنهایی نمی‌تواند و مجموعه‌ای از ارگان‌ها و کسانی که بودجه دست‌شان است باید کمک کنند تا جاذبه‌های استان شناسانده و بودجه‌هایی جذب شود که گردشگری رونق بگیرد تا همه منافع آن را ببینیم.
*آقای دهقانی، درباره‌ی دیگر استان‌ها که گردشگری برایشان در اولویت است و حتی در ایام کرونا، اقداماتی انجام داده‌اند، نمونه مشخصی را مثال می‌زنید تا بدانیم چه تجربیاتی در این خصوص وجود دارد؟
یک مورد آن شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی از جمله اکسپوی دبی است که کرمان خیلی ضعیف در آن حضور یافته است در حالی که 192 کشور در این رویداد شرکت دارند و فرصت خیلی خوبی برای معرفی کرمان و قابلیت‌ها و توانمندی‌ها و جاذبه‌های آن است ولی متاسفانه کرمان خیلی ضعیف در این نمایشگاه شرکت کرد در حالی که برخی استان‌ها خیلی پررنگ ورود کردند و در حال انجام اقدامات خوبی هستند. امیدوارم مسئولان استان ما هم بیش‌تر به فکر گردشگری باشند و از چنین فرصت‌هایی بهتر استفاده کنند.
*سال گذشته گفت‌وگویی با شما داشتم گفتید که نیمی از دفاتر خدمات مسافرتی تعطیل شدند. اکنون وضعیت چهطور است؟ آیا بهبودی حاصل شده؟
متاسفانه آمارها واقعی نیست و خود ما هم نمی‌دانیم واقعا چند درصد از دفاتر تعطیل شده‌اند و هیچ جا منبع درستی از آمار و اطلاعات نداریم تا بدانیم چه تعداد از دفاتر ورشکسته و چه تعداد نیمه‌تعطیل و تعطیل هستند؟ ولی آنچه که از شواهد مشخص است حدود 60 تا 70 درصد از دفاتر ما غیرفعال و نیروهای آن به حوزه‌های دیگر وارد شده‌اند. دفاتری هم که همچنان سرپا مانده‌اند، دارند نفس‌های آخر را می‌کشند. مالیات و دارایی و تامین اجتماعی فشار زیادی بر دفاتر می‌آورند؛ به‌عنوان مثال، تراکنش مالی آژانس‌ها به خاطر قیمت بلیت‌ها بالاست ولی سود واقعی دفاتر، تنها سه، چهار درصد از این فروش است که حتی هزینه‌های جاری را پوشش نمی‌دهد ولی دارایی براساس تراکنش مالی بالا، تصور می‌کند دفاتر سود دارند. در حالی که تور پنج میلیون تومانیِ کیش، شاید 100 تا 150 هزار تومان سود برای آژانس داشته باشد و هیچ‌کس هم باور نمی‌کند دفاتر با چنین وضعیتی دارند کار می‌کنند. امیدواریم که مقداری وضعیت بهتر شود و دفاتر جانی بگیرند. وقتی دفاتر فعال بشوند، دیگر بخش‌های گردشگری نیز، از قبل این دفاتر فعال می‌شوند.
