محمود جعفری گفت: یلدا از مراسم های باستانی است که خانواده های ایرانی را در آخرین شب از آذر ماه دور هم جمع می کند.
وی ادامه داد: مردم خطه کوهبنان با فرهنگ غنی و کهن خویش، مراسم شب یلدا را با توجه به آداب، رسوم و سنتهای خود برگزاری میکنند و هر سال خاطرهای به یاد ماندنی از آن به جای میگذارند.
شهروند کوهبنانی افزود: رسم مشترک همه اقوام ایرانی در شب یلدا، دور هم جمع شدن فامیل و شاد بودن در کنار یکدیگر است این دورهمی در شهرهای کوهبنان، طغرالجرد و مناطق اطراف اغلب با حضور کوچکترها در خانه بزرگترها شکل میگیرد.
وی بیان داشت: مردم کوهبنان و طغرالجرد در گذشته های دور در جایی مناسب آتشی روشن میکردند و دور آن جمع میشدند و در فضایی عمومی شب یلدا را در کنار یکدیگر میگذراندند.
جعفری ابراز داشت: یکی از رسمهای لذت بخش مردم کوهبنان و طغرالجرد در شب یلدا، شنیدن داستانها و افسانههای کهن است بزرگترها با زبانی شیرین به تعریف داستان میپردازند و بقیه ضمن لذت بردن مطالب مفیدی را میآموزند.
وی ادامه داد: رسم دلپذیر دیگر شب یلدا در مناطق مختلف کوهبنان و طغرالجرد حافظ خوانی و تفأل به دیوان حافظ است.
شهروند کوهبنانی خاطر نشان کرد: از میان میهمانان یک نفر که مسن تر، محبوب تر و باسوادتر از دیگران است، دیوان حافظ را برمیدارد و برای بقیه حاضران فال حافظ میگیرد.
وی ابراز داشت: در وقت تفال به دیوان حافظ هر کس برای خودش نیت میکند و سپس دیوان حافظ گشوده میشود و نظر حافظ در مورد نیتش خوانده میشود و البته این برنامه، هیجان و شادی مخصوص خودش را به همراه دارد.
جعفری ادامه داد: خانوادههای کوهبنانی در شب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوهها و رایجتر از همه هندوانه و انار را مهیا و دور هم می خورند.
وی خاطر نشان کرد: هویج محلی، انگور، پرتقال، سیب، انار، خربزه و هندوانه، لبو یا چغندر پخته، شلغم پخته و... جزو میوههای یلدایی در شهرهای کوهبنان، طغرالجرد و روستاهای اطراف هستند.
شهروند کوهبنانی بیان داشت؛ علاوه بر این معمولا انواع تخمه،ترشاله زردآلو و هلو، گردو، کشمش، بادام، گندم و کنف برشته شده و … در سفره یلدای کوهبنان ها جایگاه ثابتی دارند.
پخت قرمه ویژه شب یلدا در کوهبنان
سید محسن روح الامینی گفت:پخت قورمه جز لاینفک اهالی کوهبنان و طغرالجرد در شب یلداست که با آداب خاصی همراه است البته مواد اولیه قورمه در همه جا یکسان است و فقط بر اساس سلیقه از مواد افزودنی استفاده میکنند.
شهروند کوهبنانی افزود: کوهبنانی ها قورمه را کمی شور درست میکنند و اتفاقاً این خوراکی را همین شور بودنش خوشمزه میکند البته شور درستکردن قورمه به ماندگاری آن نیز کمک میکند.
وی ابراز داشت: کوهبنانی ها معتقدند، قورمه شور اثر چشم زخم و یا چشمشور را از بین میبرد و آنان را از آسیب چشمزخم دور نگاه میدارد.
روح الامینی ابراز داشت: تهیه قورمه و نگهداری آن به مدت طولانی را میتوان یکی از قدیمی ترین خوراک های گوشت نامید که توسط بشر تولید شده است کوهبنانی ها برای تهیه قرمه گوشت را سرخکرده و از چربی به عنوان یک قشر پوشاننده برای نگهداری آن استفاده میکنند.
وی بیان داشت؛ برخی از شیوههای پخت غذاهای سنتی مانند آداب و رسوم و آیینها به مرور زمان و در جریان زندگی دچار تغییر شده است به گونه ای که برخی خانواده های کوهبنان امروز از پخت قرمه فاصله گرفتند و به سوی فست فودها و غذاهای دیگر روی آورده اند.
برگزاری مراسم خواستگاری کوهبنانی ها در شب یلدا
علی رضا سیف الهی گفت: یکی از رسوم شب یلدا در گذشته کوهبنان برگزاری مراسم خواستگاری یا بله برون بود که در گذر زمان این رسم کم رنگ شده است.
شهروند کوهبنانی ابراز داشت: شب یلدا فرصتی بینظیر بود که دو خانواده عروس و داماد با هم آشنا شوند و صمیمیت بینشان عمیقتر شود.
سیف الهی ادامه داد: در زمان های قدیم در کوهبنان و طغرالجرد در شب یلدا خانواده داماد به دیدار خانواده عروس می رفتند مراسم خانوادگی شب یلدا با خانواده عروس پر از خنده، گپ و گفت، بازیهای قدیمی و خاطرههایی بود که باعث استحکام خانواده ها می شد.
وی افزود: در مراسم خواستگاری شب یلدا بزرگترها از خاطرات خوش زندگی خود میگفتند و میهمانان از خانواده عروس و داماد در کنار هم لحظاتی شیرین را تجربه میکردند.
سیف الهی بیان داشت؛ شب یلدا برای عروس خانمها تنها یک شب طولانی نبود، بلکه یک رسم شیرین و پر از محبت بود که نشانهای از آغاز زندگی مشترک و پر برکت برای زوج جوان به حساب میآمد.
شهروند کوهبنانی ادامه داد: در این شب، خانواده داماد با کلی کادو و سور و سات به خانه عروس میرفتند و این شروع یک زندگی مشترک پر از عشق و احترام متقابل بود.
وی ادامه داد: خانواده داماد در شب یلدای اولین سال ازدواج یا عقد عروس و داماد به منزل خانواده عروس میرفتند و کادوهایی را به عروس هدیه میداند. این مراسم نوعی خوش امدگویی به خانواده عروس برای حضور در خانواده داماد بود که متاسفانه این رسوم امروز در شهرهای کوهبنان و طغرالجرد کمتر دیده می شود.
تهیه و تنظیم گزارش: علی اصغر نامجو کوهبنانی
