به گزارش دل عالم به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، مهندس حسین گلستانی در گفت‌و‌گویی به مناسبت هفته پدافند غیرعامل گفت: شعار امسال به درستی نشان می‌دهد که پدافند غیرعامل تنها مربوط به ساختمان‌های بتنی و پناهگاه نیست. این مفهوم، یک استراتژی جامع است که هدف نهایی آن، حفاظت از «جان و روان» جامعه است.
او عنوان کرد: جامعه‌ای که زیرساخت‌های مقاوم و اجتماع منسجم داشته باشد، همانند انسانی است که هم بدنی سالم و قوی دارد و هم روحیه‌ای قوی و مصمم؛ چنین موجودی در سخت‌ترین طوفان‌ها نیز می‌ایستد و آرامش خود را از دست نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه در شعار امسال بر تاب‌آوری در پدافند غیرعامل تاکید شده است، اظهار داشت: این تاکید نشان‌دهنده بلوغ فکری و عقلانیت استراتژیک است.وی بیان کرد: این مفهوم به ما می‌آموزد که به جای رویای ساختن یک "دژ شکست‌ناپذیر"، به فکر ایجاد یک "اکوسیستم زنده و پویا" باشیم که حتی در صورت زخمی شدن، بتواند به زندگی خود ادامه دهد، بهبود یابد و حتی از بحران، قوی‌تر بیرون بیاید.
گلستانی با اشاره به اینکه در شرایط کنونی که تهدیدات، چندبعدی، نامشخص و پیچیده هستند، گفت: استراتژی مقاومت محض، پرهزینه و شکننده است، در حالی که استراتژی تاب‌آوری، پایدار، مقرون به صرفه و هوشمندانه است.به گفته او این گذار، پدافند غیرعامل را از یک مفهوم صرفاً نظامی-مهندسی به یک فلسفه جامع مدیریت بحران و حکمرانی ارتقا داده است.
وی به سئوال " به عنوان رئیس پدافند غیرعامل دانشگاه در این حوزه مهمترین رسالت و هدف دانشگاه‌ها در ترویج و توسعه پدافند غیرعامل چیست؟" این گونه پاسخ داد: به عنوان رهبر این جریان در دانشگاه، رسالت محوری تبدیل دانشگاه از یک "مصرف‌کننده دانش" به یک "قطب تولیدکننده گفتمان و راهکار" در حوزه پدافند غیرعامل است.
موفقیت در گروی این است که بتوانید این شش محور را به صورت هماهنگ و در تعامل نزدیک با نهادهای اجرایی مانند سازمان پدافند غیرعامل کشور، استانداری، شهرداری و صنایع پیش ببرید.
گلستانی ادامه داد: بر این اساس، مهمترین هدف را می‌توان اینگونه خلاصه کرد: تربیت نسل جدیدی از مدیران و متخصصان آگاه، خلاق و مسئولیت‌پذیر که قادر به طراحی و مدیریت جامعه‌ای تاب‌آور در برابر تهدیدات متنوع امروز و فردا باشند.وی تاکید کرد: این یک حرکت جهادی علمی است که ثمره آن، "امنیت پایدار" و "آرامش روانی جامعه" در سایه عقلانیت و آگاهی خواهد بود.
رئیس اداره پدافند غیرعامل دانشگاه در پاسخ به سئوال از نظر شما، اولویت‌دارترین زیرساخت‌های کشور که باید روی تاب‌آوری آنها در برابر تهدیدات (مثلاً سایبری، طبیعی یا انسان‌ساخت) کار شود، کدامند؟ گفت: نکته کلیدی این است که این زیرساخت‌ها مانند یک زنجیره به هم پیوسته هستند. قطعی برق، منجر به قطعی آب و ارتباطات می‌شود. قطعی این دو، بیمارستان‌ها را فلج می‌کند و مدیریت حمل‌ونقل را غیرممکن می‌سازد.
وی ادامه داد: بنابراین، استراتژی هوشمندانه این است: تاب‌آوری را باید به صورت "سیستمی" و با در نظر گرفتن وابستگی متقابل این زیرساخت‌ها پیش برد.برای مثال، یک پست برق حیاتی باید هم از نظر فیزیکی مقاوم باشد، هم از نظر سایبری ایمن، و هم دسترسی به آن از طریق شبکه حمل‌ونقل تضمین شده باشد.
وی افزود: این اولویت‌بندی به این معنی نیست که سایر بخش‌ها مانند شبکه مالی، غذایی یا انرژی (نفت و گاز) اهمیت ندارند، بلکه به این معناست که اختلال در پنج حوزه فوق، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بیشترین تلفات جانی و اجتماعی را به دنبال خواهد داشت و بنابراین باید در صدر برنامه‌ریزی‌های تاب‌آوری ملی قرار گیرند.
گلستانی در مورد نقش فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در پایش وافزایش تاب آوری زیر ساخت ها گفت: اینترنت اشیاء (IoT)، با فراهم آوری جریان عظیم و بلادرنگ داده، "وضعیت حقیقی" زیرساخت را نشان می‌دهد. هوش مصنوعی (AI)،با تحلیل این داده‌ها، "درک وضعیت"، "پیش‌بینی آینده" و "تصمیم‌گیری بهینه" را ممکن می‌سازد.
او ادامه داد: ترکیب این دو فناوری، یک "سیستم ایمنی دیجیتال" برای زیرساخت‌های کشور ایجاد می‌کند که نه تنها در برابر تهدیدات مقاومت می‌کند، بلکه توانایی "پیش‌بینی، تطبیق و بازیابی" دارد. این، همان تجلی عینی تاب‌آوری مدرن در پدافند غیرعامل است. سرمایه‌گذاری بر روی این فناوری‌ها، یک ضرورت استراتژیک برای امنیت پایدار ملی محسوب می‌شود.
رئیس اداره پدافند غیرعامل دانشگاه نقش شهروندان در پدافند غیرعامل را نقشی "همه‌جا و همه‌وقت" عنوان کرد و گفت: این نقش را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد: "هر شهروند، یک مدیر بحران در حوزه شخصی و یک همیار امدادگر در حوزه اجتماعی است."
وی گفت: پدافند غیرعامل زمانی موفق است که به یک "گفتمان ملی" و "فرهنگ عمومی" تبدیل شود. هنگامی که یک نوجوان بداند چگونه شیر اصلی گاز منزل را ببندد، وقتی که یک خانه‌دار کیف امداد خانواده را آماده نگه دارد، و هنگامی که یک راننده به طور خودجوش مسیر را برای عبور آمبولانس باز کند، در آن صورت است که می‌توان گفت پدافند غیرعامل در جان جامعه نهادینه شده است.
وی تاکید کرد: شهروندان در زمان صلح و آرامی، با آموزش و آماده‌سازی، بزرگترین سرمایه‌گذاری را برای تاب‌آوری در زمان بحران انجام می‌دهند. آنها ستون فقرات پایداری اجتماعی هستند و نهادینه‌سازی فرهنگ پدافند غیرعامل، "دویدن یک ماراتن است، نه یک دو سرعت". نتیجه این سرمایه‌گذاری بلندمدت، تربیت "نسلی خواهد بود که به جای غافلگیری در بحران، با آمادگی و آگاهی با آن روبرو می‌شود". خروجی این فرآیند، تنها "مقاومت در برابر حمله" نیست، بلکه جامعه‌ای است که:در معماری و شهرسازی خود، اصول ایمنی را رعایت می‌کند، در رفتار روزمره خود، حافظ منابع و محیط زیست است، در مواجهه با حادثه، آرام، منسجم و مسئولیت‌پذیر است و این همان "تاب‌آوری ملی" است که آرمان نهایی پدافند غیرعامل محسوب می‌شود.
