در دورانی که توسعه پایدار بیش از هر زمان دیگری به نوآوری، فناوری‌های نوین و اقتصاد دانش‌بنیان گره خورده، استان کرمان با هدایت فکری دکتر محمدعلی طالبی، استاندار کرمان، در حال پیمودن مسیری متمایز و آینده‌ساز است؛ مسیری که نویدبخش شکل‌گیری یکی از بزرگ‌ترین زیست‌بوم‌های نوآوری و فناوری کشور در جنوب شرق ایران است.
به گزارش دل عالم به نقل از روابط عمومی استانداری کرمان؛ تحول از اقتصاد سنتی به اقتصاد دانش‌بنیان، نه تنها نیازمند تغییر در زیرساخت‌هاست، بلکه بیش از آن، نیازمند اراده‌ای مدیریتی، تفکری تحول‌خواه و نگاهی بلندمدت است.
دکتر محمدعلی طالبی، استاندار کرمان، با درک درست از همین ضرورت و با رویکردی فراتر از نگاه‌های رایج عمرانی، از نخستین روزهای حضور در این جایگاه، نوآوری و فناوری را به‌عنوان زیربنای اصلی توسعه و یکی از رویکردهای سند «کرمان برفراز» مطرح کرد.
در شرایطی که بسیاری از استان‌ها همچنان درگیر پروژه‌های صرفاً فیزیکی و عمرانی هستند، دکتر طالبی مسیری را انتخاب کرده که اگرچه پیچیده‌تر و زمان‌برتر است، اما نتایج آن پایدارتر، عمیق‌تر و آینده‌نگرانه‌تر خواهد بود.
او معتقد است: “توسعه‌ی پایدار بدون نهادینه‌سازی نوآوری، ممکن نیست” و بر این اساس، پروژه‌ی راه‌اندازی یکی از بزرگ‌ترین زیست‌بوم‌های نوآوری و فناوری کشور در کرمان را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی استان تعریف کرده است.
این رویکرد، نه تنها نشان از شناخت عمیق او نسبت به روندهای جهانی توسعه دارد، بلکه می‌تواند الگویی برای سایر استان‌ها باشد تا توسعه را در مسیر هم‌سویی با تحولات جهانی بازتعریف کنند.
در چنین فضایی، استان کرمان که همواره با پیشینه‌ای غنی در اقتصاد، فرهنگ و منابع معدنی شناخته می‌شد، امروز با رویکردی نو و متفاوت، در حال بازآفرینی هویت توسعه‌ای خود است؛ این‌بار نه بر پایه مس یا زغال‌سنگ، بلکه بر محور مغز، نوآوری و خلاقیت؛ تغییر یک پارادایم!
آغاز حرکت: ایده‌ای که کلید خورد
در ششم مردادماه، تهران میزبان دیداری سرنوشت‌ساز بود؛ دکتر طالبی در ملاقات با دکتر حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان، طرحی را مطرح کرد که به‌زودی می‌تواند کرمان را به قطب نوآوری ایران بدل کند.
این طرح، پیشنهادی برای ایجاد یک زیست‌بوم منسجم و فراگیر فناوری شامل کارخانه نوآوری، پارک علم و فناوری، بنیاد نخبگان و مراکز خصوصی فعال در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان بود. نقطه قوت این طرح، تأکید بر هم‌افزایی و یکپارچگی ظرفیت‌های دولتی، خصوصی و اجتماعی در قالب یک ساختار منسجم و هدفمند است.
پاسخ معاون علمی ریاست‌جمهوری امیدوارکننده بود: حمایت و تأمین منابع از محل اعتبارات ملی در دستور کار قرار گرفت تا کرمان از حاشیه جغرافیای کشور به مرکز توجه ملی در حوزه فناوری تبدیل شود.
خانه‌سازی؛ از میراث صنعتی تا پیشران نوآوری
مرکز ثقل این زیست‌بوم آینده، کارخانه‌ای است با قدمتی چند ساله اما راکد؛ کارخانه خانه‌سازی کرمان. دکتر طالبی با رویکردی جسورانه، در برابر واگذاری این دارایی ارزشمند در قالب مزایده ایستاد و مسیر تملک آن توسط استان را آغاز کرد. با رایزنی‌های موثر، موافقت اولیه از معاونت فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت راه و شهرسازی برای تغییر کاربری این کارخانه به مرکزی فناورانه اخذ شد.
او در سخنانی در حاشیه نشست «سه‌شنبه‌های سرمایه‌گذاری» بر اراده جدی استان برای بازسازی و فعال‌سازی این کارخانه تأکید کرد و اعلام داشت که تأمین منابع مالی از محل اعتبارات ملی، استانی و مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها پیش‌بینی شده است.
دکتر طالبی با چشم‌اندازی روشن بیان داشت: «در هفته دولت امسال، عملیات بازسازی این کارخانه با حضور مقامات کشوری آغاز خواهد شد.» هدف، فراتر از صرف بازسازی فیزیکی است؛ خلق یک مرکز مرجع برای شرکت‌های دانش‌بنیان، نخبگان و ساختارهای حمایتی فناوری در دل استان کرمان.
چرا این پروژه فراتر از یک طرح عمرانی است؟
راه‌اندازی این زیست‌بوم تنها به معنی ایجاد چند ساختمان فناورانه نیست. این یک انتخاب راهبردی برای بازتعریف جایگاه کرمان در نقشه توسعه کشور است.
1. تمرکززدایی از قطب‌های سنتی فناوری (تهران، اصفهان، شیراز) و گسترش توسعه متوازن ملی؛
2. تبدیل ظرفیت‌های بلااستفاده صنعتی به پیشران نوآوری و اقتصاد نو؛
3. ایجاد حلقه اتصال میان دولت، نخبگان، صنعت و بخش خصوصی؛
4. شتاب‌دهی به مهاجرت معکوس نخبگان به استان‌های زادگاهشان؛
5. و در نهایت، خلق یک مرکز ملی برای توسعه فناوری در اقلیم خشک و کویری با ظرفیت‌های عظیم بومی.
آغاز یک تحول
بازدید میدانی استاندار از کارخانه خانه‌سازی، نشست‌های فشرده با مقامات ملی، رایزنی‌های بین‌بخشی و تاکید مکرر بر اهمیت نوآوری در توسعه استان، همه نشان از آن دارد که پروژه پیشرو تنها یک طرح نیست، بلکه آغاز یک جنبش فناورانه در جنوب شرق کشور است.
کرمان در سایه نگاه تحول‌گرای استاندارش، گام در مسیری گذاشته که اگر به ثمر بنشیند، نه‌تنها استان، بلکه کشور را یک گام بلند به سوی تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان نزدیک‌تر می‌کند.
این طرح را می‌توان نمادی از جسارت مدیریتی، نگاه راهبردی و عزم توسعه‌محور استاندار کرمان دانست؛ مدیری که باور دارد توسعه از دل نوآوری می‌گذرد، و کرمان می‌تواند مبدأ این حرکت ملی باشد.
